کاسه نمد و یا Oil Seal یکی از کاربردی ترین قطعات درماشین آلات امروزی است.
این آیتم از سه قسمت فنر، واشر و نمد تشکیل شده است. وجود فنر موجب ایجاد قابلیت انعطاف و حالت کشسانی در کاسه نمد میشود تا ازنشت سیال درآن جلوگیری گردد. وظیفه این قطعه جلوگیری از ورود آلودگی ، گرد وغبار، نشت روانکار، روغن ریزی است. همچنین کاسه نمد در سیستم های هیدرولیک مانند پمپها، پیستون ها و دیگر اتصالات، یاتاقانها و بیرینگها کاربرد دارد. لازم به ذکر است با توجه به نوع و کاربرد ماشین نوع کاسه نمد نیز تغییر میکند برای مثال در برخی ماشین آلات دما و یا فشار بالا و در برخی پایین است و مسئول دستگاه قبل از استفاده از کاسه نمد حتما این موارد را باید در نظر داشته باشد.
تنوع، جنس و طراحی کاسه نمد ها گوناگون است و شرایط محیط در انتخاب صحیح آن بسیار اهمیت دارد، برای مثال کاسه نمدهای معمولی مناسب برای حرارت پایین است و یا معمولا کاسه نمد های سلیکونی برای دماهای بالا بکار میرود اما برای دمای 250 درجه به بالا از کاسه نمدهای وایتون ویا به اصطلاح نسوز استفاده میشود. علاوه بر دما، رطوبت و تماس با آب نیز در برخی موارد و ماشین ها وجود دارد در نتیجه بهتر است از کاسه نمدهایی که دارای فنر استیل هستند استفاده کرد تا از زنگ زدگی فنر جلوگیری شود. در برخی از دستگاه ها نیز حرکت شفت به دو جهت و یا رفت و برگشتی است مانند کمک موتور سیکلت ها و خودروها، به همین دلیل در شرایط مشابه از کاسه نمدهای دو فنره استفاده میشود.
تنوع کاسه نمدها با توجه به کاربرد و محیط بسیار گوناگون است. یکی از رایج ترین ماده بکار برده شده درانواع کاسه نمد، نیتریل است. این نوع از کاسه نمدها به دلیل هزینه مقرون به صرفه و مقاومت بالا در برابر ناهماهنگی و اصطکاک زیاد از بقیه کاسه نمدها متمایز می شوند. مقاوت و عملکرد آنها در دمای منفی 40 درجه فارنهایت تا 275 درجه فارنهایت (30- تا 120 درجه سانتیگراد)بسیار خوب می باشد. از همین جهت این کاسه نمدها در برابرهیدوکربنهای آلیفاتیک، اسیدهای رقیق شده، روغنهای معدنی، نفتی و هیدرولیک و آب قلیایی مقاومت بالایی را دارا هستند. کاربرد این نوع از کاسه نمدها درمصارف صنعتی و تجهیزات جدید و آب بندیهای جایگزین می باشد.
از متداول ترین نوع کاسه نمد میتوان به وایتون (VITON) اشاره کرد، این نوع با توجه به ترکیب خاص قابلیت تحمل دما از منفی40 درجه فارنهایت تا 400 درجه فارنهایت را دارد. به علاوه از این نوع میتوان در محیط هایی که با سیالات انتقال و یا بنزین سروکار دارند استفاده کرد چرا که دارای مقاومت بسیار مناسب در برابر روغنهای نفتی، اسیدهای غلیظ و رقیق و قلیانهای ضعیف هستند.
اتیلن پروپلین دی ان مونومر یا EPDM نیز نوعی دیگر است که در شرایط آب و هوایی گوناگون عملکرد خوبی دارد و به دلیل مقاومت این ماده در برابر آب، بخارآب، پیری و ازون در سیستمهای هیدرولیکی مانند سیستم ترمز و یا محیط های حاوی مواد شیمیایی و اکسیدکننده ها مورد استفاده قرار میگیرد. از نقاط ضعف این کاسه نمد میتوان به مقاوم نبودن در برابر فرآوردههای حاوی روغن معدنی، هیدروکربنهای آلیفاتیک یا معطر اشاره کرد و از نظر محدوده دما از 50- تا 140 درجه سانتیگراد است.
سیلیکون یا Silicone مناسب برای برای حرارت بالا و پایین هستن و از نظر قیمتی نسبت به دیگر موارد گرانتر است. بهتر است از این نوع در شرایطی که با آب، بخار بسیار گرم و یا بنزین تماس دارد استفاده نشود. اما این نوع قابلیت جذب روان کنندههایی که سایش و اصطحکاک را به حداقل میرساند را دارد و مقاوم در برابر روغن های معدنی، محیط های آزاد و مایعات مبتنی بر گلیکول است. محدوده مقاومت دما این کاسه نمد منفی 55 درجه تا 200 درجه سانتی گراد است.
کاسه نمدها معمولا دارای سه جهت حرکتی هستند که به آنها حرکت دوار، نوسانی و رفت و برگشتی گفته میشود. در حرکت دوار جهت چرخش برای آب بندی اهمیت دارد و ممکن است شفت در جهت ساعت گرد، پادساعت گرد و یا هر دو جهت بچرخد. حرکت نوسانی نیز موجب میشود تا شفت در یک قوس با زاویهای معین نوسان پیدا کند. درحرکت رفت و برگشتی، همینطور که از نامش پیداست شفت به محفظه وارد و از آن خارج میشود.