در دنیای صنعتی روانکارها نقش بسزایی را ایفا میکنند و دارای کاربردهای گوناگونی هستند.
این محصولات را می توان با برندهای گوناگون برای مصارف مختلف در بازار یافت. روانکارها معمولا به صورت مایع و یا نیمه جامد هستند که میان دوسطح در تماس بکار میروند و موجب کاهش اصطکاک و سایش میشوند و بازدهی را افزایش میدهند.علاوه براین روانکارها از صدا و لرزش در زمان کارکرد دستگاه ها میکاهند. انتخاب روان کننده متناسب با هر کاربرد، مستلزم شناخت نقش روانکاراست. درک دقیق و درست به کاربران این امکان را میدهد تا محصولات روان کننده مناسب را انتخاب کنند. استفاده از روانکار مناسب سبب افزایش عمر و کارکرد دستگاه شده و هزینههای انرژی مصرفی و تعمیرات دستگاه را کاهش میدهد. بطور کلی ازعملکرد روانکارها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
کاهش اصطکاک
روان کننده، یک سطح روغنی را روی بدنه فلزات تشکیل می دهد و اصطکاک جامد را به مایع تبدیل میکند تا سایش را کاهش دهد، که رایج ترین و اساسی ترین عملکرد روانکار است. کاهش اصطکاک مانع از گرم شدن و ساییدگی در سطح اصطکاک می شود.
خنک شدن
اصطکاک باعث ایجاد گرمایش در منطقه میشود و اگر فلزات در برابر یکدیگر ساییده شوند، گرمای بیشتری تولید میشود. بنابراین گرما نیاز به جذب یا آزاد شدن دارد، در غیر این صورت سیستم از بین میرود یا تغییر شکل مییابد. برای جلوگیری ازاین مسئله از روانکارها استفاده میشود. مخصوصاً خنک کننده برای روغنهای نورد، روغنهای برش و روغنهای روانکاری مورد استفاده در موتور احتراق داخلی بسیار مهم است.
تعادل بار
اجزائی مانند چرخ دنده یا بیرینگ به طور محدود در یک خط یا سطح خاص تماس برقرار میشود ، بنابراین ممکن است بار در یک لحظه افزایش پیدا کند و باعث شود سیستمها در معرض خطرخرابی و اتصال به یکدیگر قرار بگیرند. از این رو، وظیفه روانکار محافظت از سیستم در برابر افزایش بار است که با شکل گیری یک فیلم روغنی ایجاد میشود تا بار را در فیلم پخش کند.
نظافت
استفاده طولانی مدت از سیستمها ممکن است به خوردگی، پیری و یا ایجاد مادههای خارجی منجر شود. در صورت استفاده از روغن هیدرولیک و روغن دنده، رسوباتی مانند لای حاصل از زوال بوجود می آید. مخصوصاً موتور احتراق داخلی دوده زیادی ایجاد می کند، به طوری که احتمال دارد عمر دستگاهها را کوتاه کند و باعث شود آنها نتوانند به درستی کار کنند. بنابراین روانکاری مادههای خارجی را مانند صابون تمیز میکند.
آب بندی
آب بندی برای بستن شکاف کلان بین سیستمها میباشد. آب بندی فضای بین پیستونها و سیلندرها در موتورهای احتراق داخلی یا کمپرسورهای هوا از نشت گاز احتراق و جریان مادههای اضافی خارجی جلوگیری میکند تا تمایز فشار داخلی و محافظت از سیستم را حفظ کند. به خصوص در سیستم هیدرولیک، روانکارها با ایجاد یک فیلم هیدرولیکی برای جلوگیری از نشت بکار میروند.
پيشگيری از زنگ زدگی
فلزات در هنگام تماس با آب و اکسیژن ایجاد زنگ زدگی میکنند. با این وجود، اگر سطح فلزات با روانکار پوشانده شود، می توان طول عمر سیستم را افزایش و روند زنگ زدگی را کنترل کرد.